SPECIAL

EERSTE IN VIVO TOEPASSING VAN CRISPR-GEBASEERDE GENTHERAPIE BIJ HAE

In gesprek met Dr. Danny Cohn Internist-vasculair geneeskundige, Amsterdam UMC

Het HAE-veld heeft een uitzonderlijke primeur te pakken: voor het eerst wordt buiten de VS een in vivo CRISPR-gebaseerde gentherapie toegepast, voorlopig nog uitsluitend in onderzoeksverband. Na positieve resultaten vanuit fase I/II-studies is onlangs de gerandomiseerde, dubbelblinde fase III-studie HAELO van start gegaan.^1–3 De therapie, genaamd NTLA-2002, werkt door het gen voor kallikreïne B1 (KLKB1) te inactiveren. Internist-vasculair geneeskundige Danny Cohn (Amsterdam UMC) is nauw betrokken bij eerdergenoemde klinische studies, en vertelt in dit artikel over de belangrijkste resultaten en toekomstverwachtingen van CRISPR-gebaseerde gentherapie voor de behandeling van HAE.

HEREDITAIR ANGIO-OEDEEM BIJ KINDEREN

Hereditair angio-oedeem (HAE) wordt bij kinderen doorgaans pas laat vastgesteld, voornamelijk door onvoldoende klinische herkenning binnen de medische gemeenschap. Dit geldt in het bijzonder wanneer de ziekte zich uit in een atypisch klachtenpatroon, geïsoleerde buikklachten, of bij neonaten en jonge zuigelingen.¹ De aandoening kan de kwaliteit van leven ernstig beïnvloeden, waardoor vroege herkenning cruciaal is om complicaties, zoals laryngeaal en abdominaal oedeem te voorkomen.

RESULTATEN VAN DE VANGUARD EN DE LOPENDE (VANGUARD) OPEN-LABELEXTENSIE (OLE)-STUDIE

Langetermijnprofylaxe bij hereditair angio-oedeem (HAE) vereist therapieën die effectief, goed verdraagbaar, snel werkzaam en geschikt zijn voor langdurig gebruik. In de gerandomiseerde fase III-studie VANGUARD en de lopende fase III VANGUARDOLE-studie is de werkzaamheid en veiligheid van ANDEMBRY® (garadacimab), een nieuw, volledig humaan monoklonaal IgG4-antilichaam tegen geactiveerde factor XII (FXIIa), geëvalueerd bij maandelijkse subcutane toediening ter preventie van HAEaanvallen bij patiënten van 12 jaar en ouder. ^1,2,3

HUIDIGE EN OPKOMENDE BEHANDELOPTIES BIJ HEREDITAIR ANGIO-OEDEEM

Hoewel de behandelopties voor hereditair angio-oedeem (HAE) de afgelopen jaren aanzienlijk zijn toegenomen, blijft het veld nog volop in ontwikkeling. Nieuwe therapieën beloven het behandellandschap in de (nabije) toekomst verder te transformeren. In dit artikel worden de huidige behandelopties toegelicht en wordt ingegaan op de meest recente innovaties. Daarnaast belicht dr. Remy Petersen (Amsterdam UMC) het klinisch beeld en de behandeling van HAE en deelt ze belangrijke resultaten uit haar promotieonderzoek naar bradykinine-gemedieerd angio-oedeem.

HEREDITAIR ANGIO-OEDEEM: CLASSIFICATIE, EPIDEMIOLOGIE, PATHOFYSIOLOGIE EN DIAGNOSTIEK

Hereditair angio-oedeem (‘hereditary angioedema’, HAE) is een zeldzame genetische aandoening, die in ernstige gevallen levensbedreigend kan zijn. HAE kan verschillende genetische oorzaken hebben, waarbij de karakteristieke zwellingen uiteindelijk worden veroorzaakt door een verhoogde bradykinineconcentratie. In dit artikel worden de classificatie, epidemiologie, pathofysiologie en diagnostiek van HAE toegelicht.

Highlights van ERS 2024

GEPERSONALISEERDE ZORG OP GELEIDE VAN -GENOTYPE VOOR KINDEREN MET ASTMA

Astma is een complexe en heterogene ziekte, met een grote variabiliteit in de behandelrespons bij kinderen. Deze variabiliteit kan deels worden verklaard door genetische factoren, zoals variatie in het gen dat codeert voor de bèta-2-receptor (ADRB2). Om die reden is er behoefte aan meer gepersonaliseerde zorg voor kinderen met astma. In de gerandomiseerde studies PUFFIN en PACT is onderzocht of behandeling op geleide van het ADRB2-genotype leidt tot betere astma-gerelateerde uitkomsten bij kinderen met astma bij wie de ziekte onvoldoende onder controle is ondanks behandeling met inhalatiecorticosteroïden. Tijdens ERS 2024 presenteerde postdoc en ziekenhuisapotheker in opleiding Elise Slob (Amsterdam UMC, LUMC en Haaglanden MC) de resultaten van een meta-analyse van deze studies.