Eerste stappen in ontwikkeling vaccin tegen hondenallergie gezet

januari 2022 Zorginnovatie Marjolein Haakman-Groot

Wereldwijd is allergie tegen honden een veelvoorkomend probleem, waarbij geschat wordt dat ongeveer 10-20% van de populatie last heeft van een katten- of hondenallergie.1 Inmiddels zijn zeven verschillende hondenallergenen geïdentificeerd, waaronder het Canis familiaris-allergeen (Can f 1-7). Circa 50-75% van de mensen met een hondenallergie is gesensitiseerd tegen Can f 1. Dit allergeen wordt gevonden in het tongweefsel, speekselklieren en de huid van een hond. De laatste jaren is er veel gewerkt aan epitoop-gefocuste vaccins, de IgE-epitopen van Can f 1 zijn echter tot dusver niet geïdentificeerd. Onderzoek van dr. Nakatsuji et al. trachtte hier verandering in te brengen.

De onderzoekers gebruiken hiervoor röntgenkristallografie, waarbij de structuur van een recombinant Can f 1-allergeen met behulp van röntgenstralen werd bepaald, aan de hand van het diffractiepatroon. Hierbij werd gezien dat Can f 1 een typische lipocalinevouw vertoonde, bestaande uit een achtstrengig β-vat en α-helix. De algehele structuur Can f 1 bleek sterk vergelijkbaar te zijn met Can f 2, Can f 4 en Can f 6. Wel werd gezien dat de locaties van de elektrische ladingen op het oppervlakte van Can f 1 erg verschillend waren ten opzichte van de andere allergenen. Op basis van de sequenties van de aminozuren en de tertiaire structuur werden vijf verschillende aminozuurresiduen vastgesteld die een kandidaat zouden kunnen zijn voor het IgE-epitoop: His86, Glu98, Arg111, Glu138 en Arg152.

Twee mogelijke epitoop-kandidaten

De mogelijke effectiviteit van deze residuen in IgE-reactiviteit werd beoordeeld door Can f 1-mutanten te ontwikkelen waarbij elk van deze residuen werd vervangen door alanine. Bij elke mutant-variant werd gezien dat het effect van de mutatie op de IgE-binding afhankelijk was van het serum van de persoon met de hondenallergie. Wel vertoonden de mutanten waarbij H86A of R152A vervangen waren een gereduceerde IgE-reactiviteit ten opzichte van wildtype Can f 1. Dit suggereert dat His86 en Arg152 mogelijk goede kandidaten zouden zijn om te targeten met een epitoop-gericht vaccin. Vervolgonderzoek is nodig om dit te verifiëren.

Referenties

  1. Chan SK, Leung DYM. Dog and Cat Allergies: Current State of Diagnostic Approaches and Challenges. Allergy, Asthma & Immunology Research 2018;10:97-105.
  2. Nakatsuji M, Sugiura K, Suda K, et al. Structure‐based prediction of the IgE epitopes of the major dog allergen Can f 1. The FEBS journal 2021.