Samenvatting
S. pneumoniae (pneumokok) is een grampositieve bacterie die resideert in de neus-keelholte van gezonde mensen, wat bekend staat als dragerschap. De hoge ziekte- en sterftelast en snel toenemende antibioticaresistentie benadrukken het belang van primaire preventie door pneumokokkenvaccinatie. In 2006 is het 7-valente pneumokokkenconjugaatvaccin ingevoerd in het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma voor alle zuigelingen op de leeftijd van 2, 3, 4 en 11 maanden. In 2011 is hiervoor een 10-valent vaccin in de plaats gekomen. Pneumokokkenconjugaatvaccinaties zijn zeer effectief in het voorkomen van ziekte veroorzaakt door de zeven tot tien typen die in het vaccin opgenomen zijn. Gevaccineerde kinderen verspreiden deze typen minder door afname van dragerschap. Hierdoor neemt ook ziekte door vaccintypen bij ongevaccineerden af (groepsimmuniteit). Echter, de gelijktijdige opkomst van niet-vaccintypen in de neus-keelholte maakt dat ziekte door niet-vaccintypen is toegenomen. Het netto-effect is echter nog steeds zeer gunstig, vooral voor kinderen en senioren. Maar het is van groot belang om de effecten van breder dekkende vaccins op neusdragerschap en ziekte in de bevolking goed te vervolgen.
(Ned Tijdschr Allergie & Astma 2014;14:105-10)
