Diagnostiekkoffer om de oorzaak van benauwdheid vast te stellen in de eerste lijn

september 2023 ERS 2023 Niels Elbert
Dr. Janwillem Kocks, General Practitioners Research Institute, Groningen

Benauwdheid is een veelvoorkomende reden voor een bezoek aan de huisarts en kan verschillende oorzaken hebben, zoals pulmonale en cardiale problemen. In de eerstelijnszorg is een gebrek aan eenvoudig uit te voeren tests om de oorzaak van benauwdheid vast te stellen. Bij 57% van de patiënten met benauwdheidsklachten is na 2 jaar nog geen diagnose gesteld. Als het aan onderzoekers van het General Practitioners Research Institute in Groningen ligt, komt daar snel verandering in.

Om huisartsen te helpen bij het vaststellen van de oorzaak van benauwdheid hebben zorgprofessionals en klinische experts op het gebied van pulmonologie, cardiologie en huisartsgeneeskunde de ‘Breathlessness diagnostics in a Box’ (BiaB) ontwikkeld. Op dit moment bevat de koffer een oscillometer, een 12-afleidingen-ECG, een ‘point-of-care’-test voor NT-pro-BNP, een pulsoxymeter en een tablet met een app die alle metingen integreert in een werkdiagnose.

Studieopzet

Momenteel wordt een pilot-implementatiestudie uitgevoerd in 5 Nederlandse huisartsenpraktijken gedurende 6 maanden. Patiënten die de huisarts consulteren vanwege benauwdheid, bij wie astma, COPD of een cardiovasculaire aandoening wordt vermoed of die gemonitord worden in het kader van astma, COPD of cardiovasculair risicomanagement komen in aanmerking voor deelname. Vooraf gedefinieerde uitkomstmaten zijn de tijdsduur van het uitvoeren van de BiaB-metingen en de tijdsduur tot diagnose of verwijzing.

Resultaten

Tot dusver zijn 108 patiënten geïncludeerd, onder wie 78 patiënten van wie bekend was of zij astma, COPD en/of een cardiovasculaire aandoening in de voorgeschiedenis hadden. Het uitvoeren van de BiaB-metingen duurde 20 minuten per patiënt. Van de 40 patiënten zonder astma, COPD of cardiovasculaire aandoening in de voorgeschiedenis, hadden er 10 (25%) een obstructief en 3 (8%) een restrictief longbeeld bij oscillometrie; bij de overige 27 (68%) patiënten waren de uitslagen van oscillometrie en de NT-pro-BNP-test niet afwijkend. Van de 14 patiënten met in de voorgeschiedenis een cardiovasculaire aandoening maar geen astma en/of COPD, hadden er 4 (29%) een obstructief en 1 (7%) een restrictief longbeeld bij oscillometrie, 2 (14%) een obstructief longbeeld bij oscillometrie én een positieve NT-pro-BNP-testuitslag en 1 (7%) alleen een positieve NT-pro-BNP-testuitslag; bij de overige 6 (43%) patiënten waren de uitslagen van oscillometrie en de NT-pro-BNP-test niet afwijkend. Van de 24 patiënten met in de voorgeschiedenis astma en/of COPD maar geen cardiovasculaire aandoening, hadden er 12 (50%) een obstructief en 1 (4%) een restrictief longbeeld bij oscillometrie en 1 (4%) een obstructief longbeeld bij oscillometrie én een positieve NT-pro-BNP-testuitslag; bij de overige 10 (42%) patiënten waren de uitslagen van oscillometrie en de NT-pro-BNP-test niet afwijkend.

Conclusie

Uit deze pilot-implementatiestudie blijkt dat het gebruik van de BiaB in de eerstelijnszorg in Nederland haalbaar is en dat de metingen snel uitgevoerd kunnen worden. De voorlopige resultaten wijzen op een substantieel aantal mensen met mogelijk een nieuwe diagnose van een obstructieve longziekte.

Referentie

Kocks JWH, et al. Improving the diagnosis of breathlessness in primary care: development and implementation of the “Breathlessness Diagnostics in a Box” (BiaB). Gepresenteerd tijdens ERS 2023; abstract 761.