Brede aanpak BEAT-COVID studie bij LUMC leidt tot meer kennis over immuunsysteem van de neus

april 2022 Corona Willem van Altena
A fictional covid-19 nasal vaccine vial. The vial is created for photography purpose only.

Toen de coronapandemie zich aandiende in februari 2020 stortten overal medische wetenschappers zich op allerlei onderzoeken rond het nieuwe virus en de ziekte COVID-19. Ook aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), waar al snel werd gekozen voor een gebundelde aanpak in plaats van een veelheid van onderzoeken door afzonderlijke afdelingen. De BEAT-COVID-studie was en feit, en onlangs werden de eerste resultaten gepubliceerd in Nature Immunology. Een van de ontdekkingen uit Leiden: het lokale immuunsysteem in de neus reageert heel anders op het coronavirus dan het immuunsysteem in het bloed.

Efficiëntie

Projectleider van de BEAT-COVID studie, waarin 13 afdelingen samenwerkten, is internist-infectioloog Anna Roukens. De gebundelde aanpak zorgde voor veel efficiëntie, zo werd voor elk onderzoek materiaal van dezelfde patiënten werd gebruikt. Roukens: “We namen centraal materiaal af, zoals bloed, bij patiënten die met COVID-19 in het LUMC lagen. Drie keer per week ontvingen de aangesloten afdelingen deze samples. Waarmee iedereen, van hematologen tot parasitologen en van IC-personeel tot virologen, zijn eigen onderzoek deed.”

“Er was nog niet eerder bij mensen in kaart gebracht hoe het lokale immuunsysteem in de neus verandert door COVID-19”, vertelt onderzoeker bij de Parasitologie Simon Jochems. Jochems en collega’s zagen na vergelijkingen tussen COVID-19-patiënten en gezonde personen dat het coronavirus een sterk effect heeft op het immuunsysteem in de neus, en dat dit nog lang aanhoudt. Zo werden er twee maanden na infectie nog coronavirus-specifieke geheugencellen in de neus aangetroffen. Deze cellen kunnen een tweede infectie voorkomen of zorgen dat je minder ziek wordt.

Nasale vaccinatie

Alhoewel nog toekomstmuziek, denkt Jochems dat door deze kennis het interessant is om lokale vaccinaties, bijvoorbeeld in de neus, te onderzoeken. “We zien dat het coronavirus zorgt voor lokale immuniteit. We zouden dit kunnen nabootsen door mensen ook lokaal te vaccineren. Er lopen al studies naar een nasaal coronavaccin en in de Verenigde Staten wordt een nasaal griepvaccin al jaren gebruikt bij kinderen”, weet Jochems.

Bron

Persbericht LUMC

Referentie

Roukens AHE, Pothast CR, König M, et al. Prolonged activation of nasal immune cell populations and development of tissue-resident SARS-CoV-2-specific CD8+ T cell responses following COVID-19. Nat Immunol. 2022 Jan;23(1):23-32. doi: 10.1038/s41590-021-01095-w. Epub 2021 Dec 22. PMID: 34937933.