Nederlandse kinderartsen pleiten voor rookverbod in auto’s in bijzijn van kinderen

juli 2021 Actueel Willem van Altena
Two young children being subjected to the effects of passive smoking from their mother's cigarette.

Roken in auto’s moet verboden worden als er kinderen in de auto zitten. Dat vinden de kinderartsen in ons land, verenigd in de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK). De NVK wil dat een rookverbod in auto’s op de politieke agenda komt. “Tabaksrook in een kleine ruimte zoals de auto is heel schadelijk voor kinderen”, zegt NVK-voorzitter Károly Illy. “Een raampje openzetten is echt niet genoeg.” Een recente studie onder leiding van kinderarts-neonatoloog dr. Jasper Been van het Erasmus MC Sophia, die deze maand werd gepubliceerd in medisch vaktijdschrift The Lancet Public Health levert extra bewijs voor hoe schadelijk tabaksrook voor kinderen is en welk verschil rookverboden uitmaken.

Tabaksrook is niet alleen kankerverwekkend maar kan ook luchtwegaandoeningen als COPD en astma veroorzaken. Vooral in een kleine ruimte als een auto kan dat funest zijn. Er is becijferd dat de concentratie fijnstof en ultrafijn stof in een auto waarin wordt gerookt wel 11 keer hoger kan zijn dan in een café in de tijd dat het rookverbod in de horeca nog niet bestond. Volgens kinderartsen leidt dat al op jonge leeftijd tot een risico op astma. Kinderlongen zijn immers nog in ontwikkeling en ervaren relatief veel meer hinder van luchtverontreiniging.

Forse boete

Waar het in Nederland maar niet wil lukken om een rookverbod in auto’s met kinderen door te voeren, daar is dit in sommige andere landen al jaren gemeengoed. In Californië (V.S.) en South Australia werd roken in auto’s met minderjarigen al strafbaar in 2007 en sindsdien wordt het voorbeeld in steeds meer landen gevolgd. In Canada, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk kun je ook een forse boete krijgen als er gerookt wordt in een auto waar ook minderjarigen in zitten. Studies tonen aan dat door die verbodsmaatregelen kinderen 30% minder blootgesteld worden aan tabaksrook.

De kinderartsen staan niet alleen in hun wens om een einde te maken aan roken in auto’s waar kinderen bij zijn. Een opinieonderzoek door bureau Kantar, dat begin dit jaar verscheen, laat zien dat er een breed maatschappelijk draagvlak voor zo’n verbod is. Negen van de tien respondenten is voor een verbod, en zelfs acht op de tien rokers is het daarmee eens.

Meta-analyse

Een grote meta-analyse die werd uitgevoerd door wetenschappers van Erasmus MC in Rotterdam en van Imperial College in Londen onderzocht het effect van rookverboden op de longgezondheid van kinderen. Deze week publiceerde The Lancet Public Health de resultaten van deze studie.

Blootstelling aan tabaksrook –‘meeroken’- wordt gezien als een groot gezondheidsrisico voor kinderen. Geschat wordt dat er wereldwijd jaarlijks 56.000 kinderen jonger dan 10 overlijden aan kwalen die door tabaksrook veroorzaakt worden.

Daarvoor werden diverse artikelen en studies tegen het licht gehouden, waarvan er na toepassing van de selectiecriteria uiteindelijk 7 overbleven voor nadere bestudering. Er werd gekeken naar cijfers over rookblootstelling en ongepland ziekenhuisbezoek wegens astma of luchtweginfecties bij kinderen tot 17 jaar.

Van de 7 studies hadden er 5 specifiek betrekking op rookverboden in auto’s waar kinderen in aanwezig waren. Er werd een duidelijk verband waargenomen tussen deze beleidsmaatregelen en de mate van blootstelling aan tabaksrook (HR 0,69, 95% BI 0,55–0,87; 161.466 proefpersonen). Studies die betrekking hadden op het effect van rookverboden op schoolpleinen lieten eenzelfde beeld zien.

De onderzoekers concluderen dat rookverboden in auto’s in het bijzijn van kinderen leiden tot minder blootstelling aan tabaksrook, wat zich vertaalt in betere longgezondheid. Ze bevelen aan dat regeringen hun beleid op deze bevindingen baseren en het roken in auto’s waar ook kinderen bij aanwezig zijn aan banden leggen.

Maatschappelijke verandering

Hoofdonderzoeker dr. Jasper Been vat het samen: “Vroeger vonden we het ook heel normaal om op werk of in publieke ruimtes te roken, daar kunnen we ons nu niks meer bij voorstellen. Ik hoop dat dit straks ook geldt voor roken in de auto met kinderen erbij. Wetgeving voor rookvrije auto’s in het bijzijn van kinderen blijkt effectief in Engeland en in delen van Canada en de VS waar dit al een aantal jaar is ingevoerd. Naast handhaven hoop je dat de regel ook bijdraagt aan maatschappelijke verandering. Het moet niet normaal zijn dat kinderen worden blootgesteld aan schadelijke sigarettenrook en zeker niet in een kleine afgesloten ruimte, zoals een auto.”

Referentie

Radó MK, Mölenberg FJM, Westenberg LEH, et al. Effect of smoke-free policies in outdoor areas and private places on children’s tobacco smoke exposure and respiratory health: a systematic review and meta-analysis. Lancet Public Health. 2021 Jul 15:S2468-2667(21)00097-9. doi: 10.1016/S2468-2667(21)00097-9. Epub ahead of print. PMID: 34274050.