Vernietigend rapport RIVM over Tata Steel: omwonenden leven 2,5 maand korter dan elders

september 2023 Beter Leven Willem van Altena

Het RIVM stelt vast dat mensen die in de buurt van de hoogovens van Tata Steel wonen daar concrete negatieve effecten voor hun gezondheid van ondervinden. Tot 80% van de mensen die in de regio IJmond wonen hebben last van lawaai, stank en fijnstof. En door de blootstelling aan fijnstof en stikstofoxiden hebben zij een verwachte levensduur die 2,5 maand korter is dan die van de gemiddelde Nederlander.

Er is al vaker onderzoek gedaan naar gezondheid in de IJmond door het RIVM, de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) en andere onderzoeksinstellingen. Die onderzoeken gingen vaak over een deel van de keten van uitstoot naar gezondheid. In dit nieuwe onderzoek is gekeken naar de gehele keten voor verschillende stoffen. Door kennis en technieken uit verschillende disciplines te combineren heeft het RIVM de risico’s om ziek te worden van de uitstoot van het Tata Steel-terrein berekend.

Het RIVM berekende hoeveel van de uitstoot van Tata Steel in de leefomgeving terechtkomt. En bepaalde vervolgens wat dat betekent voor de gezondheid van omwonenden als zij aan deze stoffen blootstaan. Daarnaast is vastgesteld welk percentage van de omwonenden hinder door geluid, geur en stof ervaren.

Wijk aan Zee

De resultaten verschillen per woonkern. De kans op gezondheidseffecten zijn het grootst in Wijk aan Zee. Op grotere afstand van het terrein van Tata Steel worden de effecten minder sterk. Tot 80 procent van de bewoners van Wijk aan Zee ervaart hinder door stof, stank en geluid. Ook melden ze slaapproblemen en maken zij zich zorgen over hun gezondheid. Hinder is een gezondheidseffect wat kan leiden tot klachten als misselijkheid, stress of hart- en vaatziekten.

Het RIVM heeft berekend dat door de uitstoot van Tata Steel mensen in Wijk aan Zee gemiddeld 2,5 maanden korter leven door blootstelling aan fijnstof en stikstofdioxide. Daarnaast vergroot fijnstof de kans op longkanker. Ongeveer 4 procent van de nieuwe gevallen per jaar is toe te schrijven aan deze uitstoot. De blootstelling aan stikstofdioxide vergroot de kans op astma: het gaat om ongeveer 3% van de nieuwe gevallen van astma bij kinderen onder de 18 jaar.

Wetenschappelijke informatie

Het RIVM richt zich in dit rapport op hinder door stof, stank en geluid. Verder onderzocht het RIVM  de huidige uitstoot via de lucht van fijnstof, stikstofdioxide, PAK (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen) en lood van het terrein van Tata Steel Nederland. Van deze stoffen is bekend dat ze slecht zijn voor de gezondheid. Ook is over deze stoffen voldoende wetenschappelijke informatie beschikbaar. 

De meeste winst voor de gezondheid is te bereiken door hinder en de blootstelling aan fijnstof en stikstofdioxide te verminderen, stelt het RIVM vast. Minder uitstoot van PAK en lood levert ook gezondheidswinst op, als er daadwerkelijk minder blootstelling is aan deze stoffen. Omwonenden van Tata Steel worden aan verschillende stoffen tegelijk blootgesteld, waardoor meerdere effecten kunnen ontstaan. Het RIVM vindt het in het algemeen belangrijk meer kennis over deze stapeling te krijgen. Ook is meer inzicht nodig in de effecten van hinder op gezondheid en hoe groot deze zijn.

Meer informatie

Lees het gehele rapport ‘De bijdrage van Tata Steel Nederland aan de gezondheidsrisico’s van omwonenden en de kwaliteit van hun leefomgeving van het RIVM’