Ambrosia: onopvallende kwelgeest verlengt het hooikoortsseizoen met twee maanden

augustus 2021 Preventie Willem van Altena
"women by ragweed plants, the strongest allergens before blooming today when it became dangerous for the respiratory system in humans"

Hij wordt zelfs wel als ‘de hooikoortsplant’ aangeduid: ambrosia. Vanaf eind augustus begint deze plant te bloeien, en dat levert voor hooikoortspatiënten veel narigheid op. Sterker nog: dankzij de ambrosiaplant, een plant die oorspronkelijk in Noord-Amerika thuishoort en hier als invasieve exoot geldt, wordt het hooikoortsseizoen met tot wel twee maanden verlengd. Hoe herken je ambrosia en wat kun je doen om je tegen de pollen van deze plantaardige kwelgeest te beschermen?

De Ambrosia is geen nieuwkomer: de plant werd al in de 19e eeuw gesignaleerd in Nederland, en staat sinds 2011 op de lijst van ‘te bestrijden planten’ die door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit NVWA wordt bijgehouden en waar onder meer ook de Japanse duizendknoop op prijkt.

Tot eind oktober

Ambrosiastuifmeel zorgt voor extreme hooikoortsverschijnselen bij de meeste mensen die allergisch voor pollen zijn. Het effect van ambrosiapollen is veel heftiger dan van de grassen en bomen die we in Nederland gewend zijn. Een kleine hoeveelheid pollen kan al een hevige hooikoortsaanval teweeg brengen, soms zelfs nog heviger dan tijdens de topperiode van de grasbloei. Zelfs mensen die normaal gesproken geen of weinig last van hooikoorts hebben kunnen heftig reageren op ambrosiastuifmeel. Wat Ambrosia met name zo vervelend maakt is het feit dat hij pas laat in de zomer en de herfst bloeit: tussen eind augustus en eind oktober. Net op het moment dat het hooikoortsseizoen normaliter op zijn eind loopt.

Vogelvoer

Ambrosia wordt vooral verspreid door vogels. Ambrosiazaden zitten vaak in geïmporteerd vogelvoer, maar de zaadjes verlaten het spijsverteringskanaal van de vogel ongedeerd en dat betekent dat de ambrosiaplanten overal op kunnen duiken. Het uitblijven van strenge winters maakt bovendien dat Ambrosia het hier steeds beter naar de zin heeft. Vorige zomer is er in Nederland een recordaantal planten van Alsemambrosia gevonden: bijna 400 waarnemingen, verspreid over bijna 300 verschillende locaties. Maar in Zuid-Europa is de plant uitgegroeid tot een echte plaag.

Er zijn ongeveer 30 soorten Ambrosia, maar in ons land is doorgaans Alsemambrosia de boosdoener. Dat is een eenjarige soort die graag groeit op open plekken, in bermen, op akkers en braakliggend terrein. Maar ook Zandambrosia en Driedelige ambrosia zijn beruchte hooikoortsveroorzakers.

Herken de boosdoener

Ambrosia is, in tegenstelling tot andere schadelijke planten zoals de Reuzenberenklauw, niet echt een enorm opvallende plant. Hij lijkt erg op bijvoet: beide planten hebben groen geveerde bladeren. Ambrosia onderscheidt zich echter van bijvoet door de zachte beharing van de stengel en het blad. De bloeiwijze is een rechte aar met groene onopvallende bloempjes waarin gele meeldraden bloeien.

Wat te doen?

Wie Ambrosiaplanten tegenkomt doet er goed aan ze met wortel en al uit te trekken. Simpelweg wieden of maaien heeft geen zin, want na twee weken komt de plant opnieuw in bloei. Het beste is het om de plant uit te trekken of om te spitten voordat de plant zaad gezet heeft. Als er al wel zaadvormig heeft plaatsgevonden, dan is het zelfs het beste om de plant te verbranden.

Ambrosiaplanten scheiden daarnaast ook plantensappen af waar sommige mensen allergisch voor kunnen zijn en jeukende uitslag kunnen krijgen, draag dus tuinhandschoenen. Nog beter is het om een melding te doen via de website www.waarneming.nl of bij uw eigen gemeente. Er is ook een app om Ambrosia en andere ongewenste exoten te melden: snApp de Exoot.

Een tip voor wie graag vogels wil bijvoeren in de tuin: kijk op de verpakking of er geen ambrosiazaden in de mix zitten.

Meer informatie

Bezoek de pagina van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

Heeft u ergens Ambrosia aangetroffen? Meld dat dan via de website https://waarneming.nl/

Bekijk deze video om te leren hoe u Ambrosia kunt herkennen

Download de app snApp de Exoot voor Android in de Google Play store, en voor iOS in de Apple Store.