Nieuwe inzichten over associatie tussen immuungemedieerde ziekten en kankerrisico

januari 2022 Preventie Willem van Altena
Natural killer cells are a type of lymphocytes which destroy cancer cells and other altered cells releasing cytotoxic granules.

Een prospectieve cohortstudie op basis van data uit het Verenigd Koninkrijk wijst erop dat immuungemedieerde ziekten als astma, coeliakie en auto-immuun hepatitis mogelijk een verhoogd risico op bepaalde soorten kanker met zich meebrengen.1 Onderzoekers hebben in kaart gebracht in hoeverre er sprake is van associaties tussen 48 immuungemedieerde ziekten en het risico op kanker. Daarnaast is er gekeken naar de associaties tussen orgaanspecifieke immuunziektes en lokale kankers.

Er werden patiëntgegevens geanalyseerd uit de UK Biobank, en tussen 1 januari 2006 en 31 december 2010 werden 478.753 deelnemers gerekruteerd, in leeftijd variërend van 37 tot 73, en met 54% vrouwen en 46% mannen.

Astma

Er deden zich 2.834 gevallen van kanker voor onder 61.496 patiënten met immuungemedieerde ziekte. Onder de 417.257 patiënten zonder immuungemedieerde ziekte werden 26.817 kankerdiagnoses gesteld. (multivariabele HR [95%-BI]: 1,08 [1,04-1,12]). Bij vijf orgaanspecifieke immuungemedieerde ziekten werd een significante associatie opgemerkt met een hoog risico op lokale kankers. Te weten: astma (HR [95%-BI]: 1,34 [1,14-1,56]), coeliakie (HR: 6,89 [2,18-21,75]), idiopathische trombopenie purpura (HR: 6,94 [3,94-12,25]), primaire biliaire cholangitis (HR: 42,12 [20,76-85,44]) en auto-immuun hepatitis (HR: 21,26 [6,79-66,61]).

Orgaanspecifieke kanker

Verder werd bij negen immuungemedieerde ziekten een associatie vastgesteld met een verhoogd risico op een orgaanspecifieke kanker. Daarbij ging het onder meer om astma en longkanker (HR [95%-BI]: 1,34 [1,14-1,57]; p<0,001) en coeliakie met dunnedarmkanker (HR: 6,89 [2,18-21,75]; p=0,001). Bij dertien immuungemedieerde ziekten werd een associatie met een verhoogd kankerrisico in nabije organen, verre organen en andere systemen gezien. Dat was onder meer het geval bij de ziekte van Crohn en leverkanker (HR: 4,01 [1,65-9,72]; p=0,002), auto-immuun hepatitis en tongkanker (HR: 27,75 [3,82–199,91]; p=0,001), en idiopathische trombocytopenie purpura en leverkanker (HR: 11,96 [3,82-37,42]; p<0,001).

Uit deze analyse blijkt een significante associatie bestaat tussen immuungemedieerde ziekten en een verhoogd risico op bepaalde soorten kanker. Dit werpt nieuw licht op de rol van lokale en systemische immuunregulatie bij de ontwikkeling van kanker.

Referentie

  1. He MM, Lo CH, Wang K, Polychronidis G, et al. Immune-Mediated Diseases Associated With Cancer Risks. JAMA Oncol. 2021 Dec 2:e215680. doi: 10.1001/jamaoncol.2021.5680. Epub ahead of print. PMID: 34854871; PMCID: PMC8640951.