Roken, alcohol, stress, obesitas en slaapgebrek vertonen correlatie met atopische dermatitis

juli 2023 Medisch Onderzoek Willem van Altena

Onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) hebben vastgesteld dat de ernst van atopische dermatitis correleert met verschillende risicofactoren, die samenhangen met leefstijl. De studie is gepubliceerd in vakblad Clinical and Experimental Dermatology.

Aan de hand van een vragenlijst die in 2020 werd verzonden aan bijna 136.000 volwassenen hebben de wetenschappers de correlatie onderzocht tussen een matig ernstige tot ernstige atopische dermatitis en leefstijl bij volwassenen in Nederland. De gegevens waren afkomstig van het grote Nederlandse cohortonderzoek Lifelines Cohort Study die is gestart in 2006.

Leefstijlfactoren

In Nederland hebben naar schatting 9,3% van de volwassenen te maken met atopische dermatitis, wat hoger ligt dan het Europese gemiddelde dat op 7,1% ligt. De Groningse onderzoekers keken naar leefstijlfactoren als obesitas, rook- en alcoholgedrag, stress, lichaamsbeweging, voeding en slaapkwaliteit. Bij bijna 57.000 deelnemers die de vragenlijst terugstuurden hebben de onderzoekers hun analyse uitgevoerd. De mediane leeftijd van de deelnemers was 55,8 jaar en 60,3% was vrouw.

Het bleek dat –zoals gezegd- 9,1% van de geanalyseerden in hun leven last had gehad van een vorm van atopische dermatitis. Bij 3,3% van de ondervraagden was er op het moment van de vragenlijst sprake van de aandoening en bij 2,3% ging het om matig ernstige tot ernstige atopische dermatitis.

Correlaties

Uit de analyse werden de volgende correlaties vastgesteld:

  • Roken (> 15 pakjesjaren; een pakjesjaar is het aantal jaren dat iemand heeft gerookt, vermenigvuldigd met het aantal pakjes per dag);
  • Alcoholconsumptie (> 2 eenheden per dag);
  • Chronische stress
  • Obesitas categorie I (BMI 30-34,9 kg/m²)
  • Slaaptekort (7 uur slaap per nacht of minder)

Het bleek bovendien dat naarmate mensen meer roken of meer chronische stress ondervinden een dosis-effectrelatie opriep tussen matig ernstige tot ernstige atopische dermatitis. Er werd geen correlatie vastgesteld tussen atopische dermatitis en de buikomvang, de mate van lichaamsbeweging of de kwaliteit van de voeding. Er is zelf gekeken of het uitmaakte of mensen een vegetarisch of veganistisch dieet volgden en dat is niet het geval.

Bijsturen op leefstijl

De onderzoekers stellen vast dat aan de risicofactoren voor atopische dermatitis relatief eenvoudig iets kan worden gedaan. Door bij te sturen op leefstijlkeuzes, zeker op gebied van roken, alcohol, stress, obesitas en slaap kan het welzijn van patiënten met matig ernstige tot ernstige atopische dermatitis wellicht verbeteren. Meer onderzoek is evenwel nodig om vast te stellen of er een oorzakelijk verband tussen leefstijl en atopische dermatitis bestaat, en welke preventieve strategieën het meeste effect zouden kunnen hebben.

Referentie

Zhang, J., et coll. (2021), Prevalence of adult atopic dermatitis in the general population, with a focus on moderate-to-severe disease: results from the Lifelines Cohort Study. J Eur Acad Dermatol Venereol, 35: e787-e790. https://doi.org/10.1111/jdv.17471